آرامگاه خواجوی کرمانی شیراز

در شهر شیراز شاعران بزرگ و بسیار معروفی زندگی می کردند. خواجوی کرمانی یکی از سرشناس ترین شاعران ایرانی است که اهل کرمان بوده و آرامگاه او در شهر شیراز است. ابتدای ورودی شهر شیراز و در دامنه سرسبز دروازه قرآن می توانید از آرامگاه خواجوی کرمانی دیدن فرمایید.

آرامگاه خواجوی کرمانی و باغ ارم شیراز از مهم ترین جاهایی هستند که گردشگران ایرانی و خارجی از آن ها دیدن می کنند. در این مقاله، به معرفی کامل زندگی و آثار این شاعر، تاریخچه و معماری آرامگاه او و همچنین راهنمای بازدید از این مکان زیبا خواهیم پرداخت.

خواجوی کرمانی که بود؟

برای این داستانی کوتاه از خواجوی کرمانی بدانید، خوب است بگوییم که کمال الدین ابوالعطا محمود بن علی بن محمود، معروف به خواجوی کرمانی، یکی از معروف ترین شاعران قرن هشتم هجری قمری است که در سال ۶۸۹ هجری در شهر کرمان به دنیا آمد. او شاعری عارف، حکیم و فرهیخته بود که در کنار شاعری، در علوم مختلفی چون فلسفه، طب، ریاضی و موسیقی نیز مهارت داشت. خواجو از کودکی با ادب و عرفان آشنا شد و با سفرهایی که به حجاز، شام، عراق، اصفهان و شیراز داشت، تجربه های روحی و اجتماعی فراوانی اندوخت. این سفرها در شکل گیری شخصیت عرفانی و هنری او نقش بسزایی داشتند.

خواجو به خاطر تسلط بی نظیرش بر زبان فارسی و عربی و توانایی در ترکیب مضامین عاشقانه و حکیمانه، به «نخل بند شاعران» و «خلاق المعانی» شهرت یافت. این شاعر در حدود سال ۷۵۲ هجری قمری در شیراز درگذشت و آرامگاه خواجوی کرمانی در دروازه قرآن واقع شده است.

زندگی نامه و تاریخچه آرامگاه خواجوی کرمانی

بسیاری از افراد نمی دانند که آرامگاه خواجوی کرمانی کجاست؟ پس از درگذشت خواجوی کرمانی، پیکر او در محلی آرام و سرسبز در شمال شهر شیراز، در دامنه کوه صبوی یا باباکوهی به خاک سپرده شد. این مکان بعدها به آرامگاه خواجوی کرمانی شهرت یافت. آرامگاه کنونی خواجو در واقع یادمانی است که در دوره پهلوی اول و به ویژه در سال ۱۳۱۵ خورشیدی توسط اداره باستان شناسی فارس ساخته شد تا یاد این شاعر بزرگ زنده بماند.

در سال های بعد، محوطه آرامگاه توسعه یافت و مسیرهای سنگی و پله دار برای دسترسی آسان تر به آن ساخته شد. امروزه آرامگاه خواجوی کرمانی یکی از مقاصد فرهنگی و تاریخی محبوب در فهرست جاهای دیدنی شیراز است که هر ساله گردشگران ایرانی و خارجی بسیاری از آن دیدن می کنند.

آرامگاه خواجوی کرمانی کجاست و چگونه به آن برویم؟

آرامگاه خواجوی کرمانی در شمال شهر شیراز، در ابتدای جاده شیراز به اصفهان و در نزدیکی دروازه قرآن قرار دارد. مسیر دسترسی به این آرامگاه بسیار ساده است. کافی است از مرکز شهر به سمت بلوار قرآن حرکت کنید تا به دروازه قرآن برسید. پس از عبور از دروازه، در سمت راست خود کوهی خواهید دید که آرامگاه خواجو بر دامنه آن قرار دارد. مسیر پله ای و سنگی کوتاهی شما را تا محل آرامگاه هدایت می کند. برای رفتن به این آرامگاه می توانید از تاکسی نیز استفاده کنید.

این منطقه به دلیل قرار گرفتن در ورودی شهر، چشم اندازی بسیار زیبا دارد و از بالای کوه می توان منظره ای باشکوه از شیراز را تماشا کرد. بسیاری از گردشگران سفر خود به شیراز را با بازدید از این نقطه آغاز یا به پایان می رسانند. چرا که آرامگاه خواجوی کرمانی درست در مسیر ورودی اصلی شهر واقع شده است و می تواند مکان مناسبی برای اولین بازدید در طول سفر شما باشد.

آدرس آرامگاه خواجوی کرمانی:

شمال شهر شیراز، ابتدای جاده شیراز به اصفهان، در نزدیکی دروازه قرآن

ساعت کاری و هزینه بازدید از آرامگاه خواجوی کرمانی

آرامگاه خواجوی کرمانی همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب باز است. بازدید در ساعات اولیه روز به ویژه هنگام طلوع یا غروب آفتاب، به دلیل نور خاص و هوای مطبوع منطقه، تجربه ای بسیار دل انگیز است. هزینه بلیت ورودی برای گردشگران ایرانی مبلغ اندکی است و برای گردشگران خارجی نیز بسیار مناسب و مقرون به صرفه است. زمان پیشنهادی برای بازدید از آرامگاه حدود یک تا دو ساعت است تا بتوانید علاوه بر دیدن بنای آرامگاه، از طبیعت اطراف و چشم انداز کوه و شهر نیز لذت برد.

چرا بازدید از آرامگاه خواجوی کرمانی پیشنهاد می شود؟

آرامگاه خواجوی کرمانی از جمله جاهای دیدنی شیراز است که ترکیبی از تاریخ، ادب و طبیعت را در خود جای داده است. بازدید از این مکان تنها دیدن سنگ قبری ساده نیست، بلکه فرصتی برای آشنایی با بخشی از روح فرهنگی و عرفانی ایران است. موقعیت جغرافیایی خاص آرامگاه، در میان صخره ها و مشرف بر دروازه قرآن، فضایی روح نواز و شاعرانه به وجود آورده است.

در اطراف آرامگاه، نسیم خنک کوهستانی، صدای پرندگان و منظره سبز درختان رکن آباد، حال وهوایی معنوی و آرامش بخش ایجاد می کند. علاقه مندان به ادبیات فارسی با حضور در این مکان، احساس نزدیکی به شاعری پیدا می کنند که اشعارش قرن هاست بر زبان دوستداران فرهنگ ایرانی جاری است. همچنین این محل به دلیل نزدیکی به دیگر جاذبه های معروف شهر مانند حرم شاهچراغ شیراز و سعدیه شیراز، به یکی از جاهای گردشگری و فرهنگی در سفر به شیراز تبدیل شده است.

آثار خواجوی کرمانی

برای آشنایی با معروف ترین شعر خواجوی کرمانی باید بگوییم که ایشان آثار فراوانی از خود بر جای گذاشت. از میان آثار او می توان به دیوان اشعار شامل غزلیات خواجوی کرمانی، قصاید، رباعیات و قطعات اشاره کرد. برجسته ترین اثر او مجموعه ای  به نام «خمسه خواجو» است که از پنج منظومه به نام های «روضة الانوار»، «همای و همایون»، «گوهرنامه»، «کمال نامه» و «گل و نوروز» تشکیل شده است. این اثر را می توان به عنوان معروف ترین شعر خواجوی کرمانی دانست.

این منظومه ها به پیروی از خمسه نظامی سروده شده اند اما رنگ و بوی عرفانی و فلسفی دارند.  آثار خواجو سرشار از مضامین عاشقانه، اخلاقی و حکمی است و زبان او، همچون دیگر شاعران سبک عراقی، لطیف و موزون است.

گوهرنامه خواجوی کرمانی

در میان آثار خواجو، «گوهرنامه» جایگاهی ویژه دارد. این منظومه کوتاه ترین بخش از خمسه اوست و در مدح بهاءالدین محمد، وزیر امیر مبارزالدین محمد، از اعقاب خواجه نظام الملک سروده شده است. گوهرنامه اثری است اخلاقی و عرفانی که در قالب مثنوی، با زبانی شیوا و آهنگی دلنشین، به شرح ارزش های انسانی، معرفت و پاکی درون می پردازد. در این منظومه، خواجو گوهر را نماد عقل، عشق و حقیقت می داند و انسان کامل را همان گوهر تابناکی معرفی می کند که درون هر کس نهفته است.

معماری آرامگاه خواجوی کرمانی

آرامگاه خواجوی کرمانی از نظر معماری با بسیاری از مقابر شاعران ایرانی تفاوت دارد. این آرامگاه فاقد گنبد و سقف است و در فضای باز ساخته شده است؛ گویی که شاعر همچنان می خواهد در آغوش طبیعت بماند. در مرکز محوطه، سکویی سنگی قرار دارد که سنگ قبر خواجو بر روی آن دیده می شود. بر سنگ مزار او تنها آیه ای از سوره الرحمن نوشته شده است که «کل من علیها فان» می باشد. این آیه در واقع  باور  خواجو به فنا و حقیقت جاودانه را می رساند.

در اطراف مزار، دو ستون سنگی دیده می شود که فضای مقبره را مشخص می کنند. در نزدیکی آن نیز سه غار طبیعی وجود دارد که محل خلوت و تفکر شاعر در دوران زندگی اش بوده اند. این غارها امروزه نیز برای بازدیدکنندگان جذابیت خاصی دارند.

در قسمت شمالی آرامگاه، بنایی ساخته شده که به عنوان فرهنگ سرا و محل نگهداری اشعار و آثار خواجو مورد استفاده قرار می گیرد. بر دیواره این بنا، اشعاری از خواجو با خط نستعلیق و کاشی کاری های آبی رنگ نقش بسته است که بر زیبایی آن می افزاید. طراحی کلی آرامگاه با طبیعت پیرامون هماهنگ است و رنگ سنگ ها و مصالح با رنگ کوه و صخره های اطراف همخوانی دارد.

بخش های مختلف آرامگاه

محوطه آرامگاه خواجوی کرمانی شامل بخش های متعددی است. در مرکز آن قبر خواجو قرار گرفته و اطراف آن با سنگ و پله های منظم محصور شده است. در بخش شمالی، فضای سبز و مسیرهای سنگی برای نشستن و استراحت بازدیدکنندگان فراهم شده است. از بالای آرامگاه می توان منظره ای تماشایی از شهر شیراز را دید و در دوردست، گنبد فیروزه ای شاهچراغ شیراز از میان درختان می درخشد.

در ورودی مجموعه، لوح یادبودی نصب شده که نام و شرح مختصری از زندگی خواجو را در خود دارد. فضای اطراف آرامگاه با نورپردازی در شب جلوه ای زیبا پیدا می کند و بسیاری از گردشگران، به ویژه در شب های بهاری، برای تماشای منظره شهر از این نقطه بالا می آیند.

بهترین زمان بازدید از آرامگاه خواجوی کرمانی

شیراز در تمام فصول زیباست، اما بهترین زمان برای بازدید از آرامگاه خواجوی کرمانی بدون شک فصل بهار است. در اردیبهشت ماه، هوای شیراز معتدل و دل پذیر است و عطر بهارنارنج از باغ های اطراف شهر در فضا پیچیده است. بازدید از آرامگاه در این زمان، همراه با نسیم ملایم و آفتاب طلایی، تجربه ای روح نواز خواهد بود.

اگر در تابستان به شیراز سفر می کنید، بهتر است صبح زود یا هنگام غروب از این مکان دیدن کنید تا گرمای هوا آزاردهنده نباشد. در پاییز، رنگ زرد و نارنجی برگ ها بر دامنه کوه منظره ای شاعرانه پدید می آورد که برای علاقه مندان به عکاسی بسیار جذاب است. زمستان های شیراز نیز هرچند سردترند، اما آرامش خاصی داشته و می تواند مکان مناسبی برای تفریح و وقت گذرانی باشد.

در نزدیکی آرامگاه خواجوی کرمانی از چه جاهای دیدنی دیگری می‌توان بازدید کرد؟

یکی از مزیت های بزرگ آرامگاه خواجوی کرمانی، موقعیت مکانی آن در نزدیکی سایر جاهای دیدنی شیراز است. پس از بازدید از آرامگاه، می توانید به راحتی به سمت دروازه قرآن بروید که تنها چند قدم با آن فاصله دارد. در ادامه مسیر، آرامگاه سعدی یا همان سعدیه شیراز قرار دارد که یادبود شاعر بزرگ دیگری از دیار ادب فارسی است.

همچنین باغ ارم شیراز که یکی از زیباترین باغ های ایرانی با درختان سر به فلک کشیده و عمارتی باشکوه است، در فاصله کوتاهی از این مکان قرار دارد. در مسیر بازگشت به مرکز شهر، زیارت حرم مطهر شاهچراغ شیراز نیز می تواند تکمیل کننده سفری معنوی و فرهنگی باشد. در واقع با برنامه ریزی مناسب می توان در یک روز، مجموعه ای از مهم ترین جاذبه های تاریخی و فرهنگی شیراز را بازدید کرد.

چه هتل هایی در نزدیکی آرامگاه خواجوی کرمانی برای اقامت وجود دارد؟

برای اقامت در نزدیکی آرامگاه خواجوی کرمانی، گزینه های متنوعی وجود دارد. هتل بزرگ شیراز که دقیقاً در کنار دروازه قرآن قرار دارد، لوکس ترین هتل برای اقامت است و تنها چند دقیقه پیاده تا آرامگاه فاصله دارد. این هتل با چشم اندازی رو به کوه و امکانات مدرن، یکی از بهترین هتل های پنج ستاره شیراز محسوب می شود.

اگر به دنبال یک هتل با هزینه های کم تر هستید، هتل جهانگردی شیراز و هتل اطلس شیراز نیز در فاصله کمتر از دو کیلومتر از آرامگاه قرار دارند. این هتل ها علاوه بر نزدیکی به آرامگاه خواجو، دسترسی آسانی به سایر جاهای دیدنی شیراز دارند و برای گردشگران فرهنگی گزینه ای ایده آل به شمار می روند.

چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک به آرامگاه خواجوی کرمانی هستند؟

پس از بازدید از ” آرامگاه خواجوی کرمانی” می توانید در نزدیکی آن به یکی از رستوران های معروف شیراز بروید. رستوران هفت خوان که در نزدیکی دروازه قرآن قرار دارد، از بهترین رستوران های شهر است و انواع غذاهای ایرانی، دریایی و بین المللی را در فضایی شیک و دل نشین سرو می کند. همچنین رستوران شاندیز شیراز نیز در همین منطقه قرار داشته و از شهرت بالایی برخوردار است. کباب های معروف این رستوران زبانزد گردشگران است.

در نزدیکی آرامگاه، رستوران سنتی شمس العماره نیز وجود دارد که فضایی کاملاً ایرانی و سنتی دارد. این رستوران موسیقی زنده و چایخانه دارد و شما می توانید فرهنگ اصیل ایرانی و مهمان نوازی آن ها را در این رستوران به خوبی ببینید.